سونوگرافی غربالگری ۳ ماهه دوم (آنومالی اسکن)

به طور کلی اکثریت جنین ها طبیعی هستند ولی همه زنان باردار (صرف نظر از سنشان) شانس اندکی دارند تا جنینی با ناهنجاری های ساختمانی مبتلا به محدودیت های فیزیکی یا مغزی به دنیا آورند. با انجام آنومالی اسکن جنین می توان بسیاری از این ناهنجاری ها (نه همه آنها) را تشخیص داد و یا وجود آنها را رد کرد.

در اکثریت کشورها آنومالی اسکن بین هفته ۲۳-۱۸ بارداری انجام می شود. در ایران به دلیل این که اجازه سقط قانونی در صورت وجود ناهنجاری در جنین فقط تا پایان هفته ۱۸داده می شود، لذا انجام این سونوگرافی معمولا در ابتدای هفته ۱۸ و گاهی زودتر در خواست می شوذد.

به طور کلی این سونوگرافی غربالگری 3 ماهه دوم، به ۳ روش انجام می شود:

۱-آنومالی اسکن پایه

۲-آنومالی اسکن با جزییات

۳-آنومالی اسکن پیشرفته همراه با اکوکاردیوگرافی قبل جنین

برای کسب اطلاعات تخصصی بیشتر از زبان دکتر مرتضی جورابیان می توانید از صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات دکتر دیدن کنید.

در اکثرین موارد درخواست سونوگرافی متخصصین زنان انجام آنومالی اسکن پایه می باشد که شامل بررسی سر و مغز جنین ،قفسه سینه و قلب،حفره شکم و احشاء داخل شکم ،کلیه ها و اندام ها و ستون فقرات و بند ناف جنین است .

در واقع آزمایش پایه نقش یک تست غربالگری در ۳ ماهه دوم را ایفا می کند.

در صورت وجود هر گونه مورد غیر طبیعی در سونوگرافی، متخصص رادیولوژی انجام آنومالی اسکن با جزییات یا پیشرفته و همچنین گاهی اکوکاردیوگرافی جنین را پیشنهاد می کند.

معمولا انجام آنومالی اسکن پایه حدود ۲۰-۱۵ دقیقه طول می کشد. ولی گاهی به دلیل اینکه موقعیت قرار گیری جنین مناسب نیست پزشک از شما درخواست می کند که چند دقیقه قدم بزنید یا شکلات مصرف کنید تا جنین در موقعیت دلخواه قرار بگیرد.

انجام آنومالی اسکن با جزییات زمان بیشتری لازم دارد و معمولا  ۴۰-۳۰ دقیقه و حتی گاهی بیش از یک ساعت طول می کشد. این تست به صورت پیشرفته پیشرفته همراه با اکوکاردیوگرافی قلب جنین انجام می شود و زمان بسیار بیشتری نیاز دارد.

چه قسمت هایی از جنین در آنومالی اسکن بررسی می شوند ؟

سونوگرافیست همه ارگان های جنین شما را معاینه می کند و اندازه گیری های لازم را انجام می دهد که شامل موارد زیر می شود :

۱-بررسی شکل و ساختمان سر و مغز جنین: در این مرحله مشکلات مغزی شدید (که خیلی به ندرت رخ می دهند) با سونوگرافی غربالگری 3 ماهه دوم، قابل رویت هستند .

۲-بررسی صورت جنین از نظر شکاف لب: بررسی شکاف استخوان کام داخل دهان جنین مشکل است و اغلب کشف نمی شود.

۳-ستون فقرات جنین (در مقاطع طولی و عرضی): برای اطمینان از اینکه همه مهره ها در امتداد یکدیگر قرار دارند و اینکه پوست روی مهره ها را در پشت پوشانده است.

۴-معاینه دیواره شکم از نظر احتمال وجود فتق شکمی یا نافی، همچنین بررسی جفت،طناب نافی و مایع دور جنین.

۵-بررسی قلب جنین: باید وجود قلب چهار حفره ای بررسی شود. دو حفره در بالا (دهلیزها) و دو حفره در پایین (بطن ها) همچنین ریتم ضربان قلب هم چک می شود. بسته به نوع درخواست آنومالی اسکن (پایه،با جزییات یا پیشرفته)نوع بررسی قلب جنین متفاوت است.

۶-معده جنین باید به صورت یک حفره سیاه پر از مایع دیده شود.

۷-کلیه های جنین: باید جنین دو کلیه داشته باشد و جریان ادرار به راحتی به داخل مثانه صورت بگیرد. اگر مثانه خالی باشد باید طی معاینه پر شود و به راحتی دیده شود. معمولا در این سن حاملگی، جنین هر نیم ساعت یک بار تخلیه ادرار را انجام می دهد.

۸-بازوها ،ساق ها ،دست و پاهای جنین بررسی می شوند.

سونوگرافیست انگشتان دست ها و پاها را نگاه می کند، ولی معمولا آنها را شمارش نمی کند. همان طور که ذکر شد قالب کلی انجام آنومالی اسکن شامل موارد بالاست و بسته به نوع درخواست سونوگرافی غربالگری 3 ماهه دوم، نحوه انجام و زمان انجام آن متفاوت است.