سونوگرافی برای بررسی عملکرد جریان خون در رگها و سیاهرگ ها استفاده می شود. این سونوگرافی به وسیله امواج صوتی با قدرت بالا برای نمایش دادن سرعت جریان خون و تشخیص انسداد در رگها و سیاهرگ ها می باشد. این امواج با گلبول های قرمز جریان خون برخورد کرده و تصویر آن ها را به مانیتور منتقل می کند. در این مقاله توضیحات جامع و مفصلی پیرامون سونوگرافی داپلر چیست گردآوری شده است، جهت کسب اطلاعات لازم بهتر است که این متن را تا انتها مطالعه نمایید. پس با ما همراه باشید.
بعضی اوقات پزشکان برای مشاهده ی ارگان های داخلی بدن افراد از اشعه ایکس، انواع دستگاه های سونوگرافی و… استفاده می نمایند که هیچ گونه عوارض جانبی را به همراه ندارد بلکه در شناسایی عامل بیماری کمک کننده نیز است. در شیوه ی سونوگرافی امواج صوتی به تصاویر تبدیل می شود. در نتیجه پزشک می تواند از آن برای بررسی مسائل مربوط به جریان خون مانند لخته شدن در رگ ها یا مسدود شدن در شریان ها استفاده نماید.
داپلر چیست؟
داپلر دستگاهی است که در سونوگرافی به منظور اندازه گیری جریان و فشار خون استفاده می شود. با کمک سونوگرافی داپلر، پزشک می تواند مواردی مانند لخته شدن خون، نارسایی وریدی، اختلال در دریچه قلب، انسداد شریان، کاهش گردش خون پاها، آنوریسم و… مشخص می شوند.
موارد قابل تشخیص در سونوگرافی داپلر
- مشاهده خون لخته شده در جریان خون و تشخیص ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در وریدهای پا)
- بررسی وضعیت وریدها و تشخیص نارسایی آن ها در رگها
- مشاهده و ارزیابی انسداد شریانی و تشخیص آمبولی ریه (انسداد رگ ها در ریه)
- تشخیص بیماری عروقی محیطی بوسیله بررسی کاهش گدشت خون در پاها
- تشخیص بیماری آنوریسم (عروق متورم)
- تشخیص تنگی شریان کاروتید (تنگ شدن عروق مخصوصا در ناحیه گردن)
- بررسی سرعت جریان خون در رگها و انسداد آن ها (تشخیص این مورد از بروز سکته قلبی پیشگیری می کند)
- بررسی جریان خون جنین در دوران بارداری
برای دنبال کردن صحبت های دکتر مرتضی جورابیان، متخصص سونوگرافی و رادیولوژی؛ وارد صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات شوید.
نحوه انجام سونوگرافی داپلر
سونوگرافی داپلر جایگزینی برای روش های آنژوگرافی و ونوگرافی است.، در این روش ها با استفاده از اشعه ایکس در ناحیه مورد نظر به رگها و با تزریق ماده رنگی در داخل رگها انجام می شود. اما سونوگرافی داپلر روشی بی خطر و بدون استفاده از امواج مضر برای بدن است. همچنین این نوع سونوگرافی از لحاظ هزینه کمتر از دو روش مذکور می باشد. در این روش وسیله ای کوچک بر روی نواحی مورد بررسی قرار می دهد و سپس آنها را روی پوست حرکت می دهد. زمانی که گلبول ها حرکت داشته باشند امواج به پردازشگر بازمی گردد و در صورتی که رگها دچار انسداد باشند هیچ امواجی باز نمی گردد. در این سونوگرافی سرعت جریان خون و آسیب های وارد شده به شریان ها قابل تشخیص است.
انواع سونوگرافی داپلر
در ادامه انواع مختلف سونوگرافی داپلر را معرفی می کنیم:
داپلر موج پیوسته
تغییری در امواج صوتی ارسالی به ناحیه انجام می شود تا اطلاعات دقیق تری از رگها و شریان ها ارائه دهد.
داپلر داپلکس
امواج صوتی از رگها و بافت های خونی (درباره سرعت و جهت جریان خون) داده که میزان سرعت و جهت جریان خون را به صورت تصویر هایی نشان می دهد.
داپلر کالر
در این سونوگرافی امواج تبدیل به تصاویر رنگی شده که اطلاعاتی از جریان خون بدست سونوگراف می دهد.
داپلر پاور
برای بررسی جریان خون در بافت هایی که متراکم هستند، از سونوگرافی داپلر پاور استفاده می شود.
چرا افراد به سونوگرافی داپلر نیاز پیدا می کنند؟
اگر شخصی دچار علائم DVT شود مانند تورم یا درد در پاها، پزشک می تواند از سونوگرافی داپلر استفاده کند تا ببینید چه اتفاقی افتاده است. اگر در جریان سونوگرافی داپلر تصاویر نشان دهنده ی این باشد که خون پایین می رود یا متوقف می شود، در واقع به این معنی باشد که در پا یک لخته خون ایجاد شده است.
علاوه بر پیدا کردن لخته ها، سونوگرافی داپلر می تواند در موارد زیر نیز مورد استفاده قرار گیرد، از جمله:
- جریان خون را در رگ ها، شریان ها و قلب بررسی می کنید.
- شریان های محدود یا مسدود را شناسایی می نماید.
- عملکرد خون را بعد از درمان بررسی می کند.
- انقباضات در شریان که آنوریسم نامیده می شود را شناسایی می کند.
اگر سونوگرافی داپلر از شکم صورت گیرد به شناسایی موارد زیر کمک می نماید این موارد عبارتند از:
- مشکلات جریان خون با کبد، کلیه ها، پانکراس یا طحال
- آنوریسم آئورت شکمی
شایان ذکر است که بگوییم برای بررسی جریان خون نوزاد در حین بارداری نیز مورد استفاده قرارمی گیرد.
سونوگرافی داپلر هیچ گونه خطر برای بیمار ایجاد نمی کند و از هیچ اشعه ی مضری در این زمینه استفاده نمی کنند، این پروسه ایمن بود و درد و ناراحتی را برای فرد ایجاد نمی کند تنها قبل از انجام آن باید از استعمال دخانیات و نوشیدن مشروبات الکلی به همراه داشتن زیورآلات و اشیای فلزی به شدت اجتناب کنید.
چه اتفاقی در طول یک سونوگرافی داپلر رخ می دهد؟
از فرد خواسته خواهد شد روی یک میز قرار گیرید تا بتوان از قسمت مورد نظر بدن اسکن تهیه شود. در ابتدا پزشک ژل روی پوست بدن در قسمتی که اسکن گرفته می شود، قرار خواهد داد سپس بین پروب و بدن فرد ارتباط برقرار می کند و اسکنر دستی را در بالای ژل قرار می دهند و آن را در اطراف منطقه اسکن می کنند. گاهی اوقات نیاز به فشار دادن در آن ناحیه است که ممکن است مقداری ناراحت کننده باشد، اما هیچ گونه آسیبی را در پی ندارد. همچنین ممکن است در طول سونوگرافی داپلر صدای خون از طریق رگ های خونی خود را بشنود. سونوگرافی داپلر معمولا حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد، در حالی که برخی اسکن ها ممکن است مقداری بیشتر باشد.
چه زمانی سونوگرافی داپلر باید انجام شود؟
یکی از سوالات متداولی که بیان می شود این است که چه زمانی سونوگرافی داپلر باید انجام شود؟ در پاسخ به این سوال باید بیان کرد که پزشک پس از بررسی های لازم و در زمانی که بیش از ۱۴ روز تفاوت از آخرین قاعدگی و تداخلاتی بین سن جنین و سونوگرافی را ملاحظه می نماید انجام سونوگرافی داپلر را توصیه می نماید. با انجام این سونوگرافی خونرسانی به جنین مورد بررسی قرار می گیرد و موارد زیر مشخص می گردد.
- حجم جریان خون جفت
- مقاومت جریان مغز جنین
- مقاومت جریان خون
با بررسی و اندازه گیری این معیارها نتیجه نهایی مشخص می گردد. لازم به ذکر است این آزمایش حتما پس از ۲۸ هفتگی باید انجام شود و قبل از این زمان انجام این سونوگرافی ارزشی ندارد، انجام این سونوگرافی باید تحت نظر متخصص انجام شود زیرا یکی از سونوگرافی های مهم در زمان بارداری است .
در برخی از مواقع مادر از اولین و آخرین روز قاعدگی اطلاعی ندارد، سونوگرافی اولیه دوران بارداری را ندارد و یا در برخی از مواقع آبریزش دارد پزشک با توجه به اینکه احتمال می دهد خطری ممکن است جنین را تهدید نماید و یا مادر با زایمان زودرس یا زایمان دیر روبرو شود با انجام سونوگرافی بیوفیزیکال از سلامت مادر و جنین مطمئن می گردد. برخی از سونوگرافی ها را مادر باردار در زمان حاملگی باید انجام دهد، انجام این سونوگرافی ها کمک شایانی به گذراندن دوران حساس بارداری می نماید.
0 دیدگاه