آمادگی قبل از انجام سونوگرافی

قبل از انجام سونوگرافی چه آمادگی لازم است؟ چه زمانی برای سونوگرافی مناسب است؟ قبل از سونوگرافی بارداری چی بخوریم؟ آیا همه مادران باردار می توانند سونوگرافی nt  را انجام دهند؟ با ما همراه باشید تا در این مقاله به طور کامل موضوع آمادگی قبل از انجام سونوگرافی را بررسی کنیم و بایدها و نبایدهای لازم را به شما بگوئیم.

یکی از بیشتر دغدغه های ذهنی که افراد با آن مواجه می شوند این است که زمانی که پزشک تجویز می کند که با مثانه پر باید به کلینیک یا بهترین مرکز سونوگرافی در اهواز یا شهری دیگر مراجعه شود به اشتباه از مایعات و نوشابه های گازدار جهت پر نمودن مثانه استفاده می کنند. این یک اشتباه نادرستی است که در صفحه نمایشگر باعث ایجاد اختلال و ناهنجاری می شود. چرا که نوشیدنی ها و مایعات گازدار، معده را پر کرده و دید پزشک را در بررسی دچار اختلال می کند.

در این مقاله سعی شده است که توضیح جامع و مفصل پیرامون آمادگی قبل از انجام سونوگرافی پرداخته شود، جهت کسب اطلاعات لازم در این زمینه بهتر است که این متن را تا انتها مطالعه نمایید. پس با ما همراه شوید…

سونوگرافی یا امواج فراصوت

سونوگرافی یا اسکن امواج فراصوتی، که گاهی اوقات سونوگرام نیز بدان گفته می شود، روشی است که از امواج صوتی با فرکانس بسیار بالا برای ایجاد تصویری از بخشی از قسمت داخلی بدن استفاده می نمایند.

ازاین اسکن سونوگرافی می توان برای مشاهده و بررسی جنین متولد نشده، تشخیص بیماری یا راهنمایی جراح در طی مراحل خاص استفاده نمود. سونوگرافی نیز مانند هر تست پزشکی به آمادگی های خاصی قبل از انجام نیاز دارد که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی و تشخیص بیماری‌ها

• بیماری های داخلی زنان و زایمان
• بررسی جایگاه اتصال جفت
• سن دقیق جنین
• تعیین محل ناف جنین
• خونریزی مغزی
• تومورهای سینه
• بررسی قلب جنین
• بررسی قطر سر جنین
• داشتن اختلال و ناهنجاری در چشم از جمله: خونریزی شبکیه و یا تومور عصبی و انواع بیماری های چشمی
• داشتن تومور مغزی
• اکوگرام مغزی یا اکونسفالوگرافی
• بررسی بیماری های قلبی
• بررسی ضخامت و بافت نرم در حفره دهانی
• کیست و آبسه کبدی
• بیماری های مغزی و اعصاب
• و موارد دیگر

باید بگوییم که این امواج سونوگرافی همچون تشعشعات یونیزان عمل می کند و هیچ گونه خطری را برای کودکان و افراد سالمند را به همراه ندارد.

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی چیست؟

• پزشک از بیمار جهت کیفیت بالای تصاویر قبل از شروع دستور العمل هایی را توصیه می کند که فرد موظف به اجرای آن است، برخی از این نکات عبارتند از:
• اگر پزشک برای بیمار تجویز نموده باشد که مثانه پر باشد، باید از نوشیدن مایعات چربی همچون: شیر، دوغ و… پرهیز شود چرا که باعث تحریک صفرا شده و بررسی کیسه صفرا را دچار مشکل می کند.
• همچنین اگر در نسخه تجویز شده باشد که بیمار باید ناشتا باشد، باید 6 الی 8 ساعت غذایی میل نشود؛ چرا که باعث نفخ و سنگینی خواهد شد.
• در برخی موارد، ممکن است قبل از اسکن، در بدن فرد ماده تزریقی به نام ماده حاجب را تزریق نمایند. زیرا این امر باعث شفاف تر شدن تصاویر می شود.
• اگر خانمی باردار باشد، باید مثانه در هفته های اول بارداری مثانه پر باشد. پر بودن مثانه تا 12 هفتگی الزامی است. اما در ماه های بالاتر نیاز به پر بودن آن نیست.
• مادران باردار قبل از سونوگرافی بهتر است که مواد شیرینی را مصرف کنند. این کار باعث می شود تا جنین قند خون او تحریک شود و تشخیص جنسیت او به راحتی صورت گیرد. نکته اگر متخصص زنان مصرف شیرینی جات را ولو یک شکلات را برای مادری غدقن کرده باشد، باید طبق دستور عمل رعایت کند و هیچ گونه موادی را استفاده ننماید.
• اگر پزشک سونوگرافی را از داخل واژن تجویز نموده باشد، مثانه باید نیمه پر باشد. چرا که مثانه پر باعث مزاحمت خواهد بود.
• اگر سونوگرافی از روی شکم باشد، مراجعه بیمار با مثانه پر الزامی است. بعد از آن بیمار می تواند مثانه را تخلیه نماید و ادامه سونوگرافی از داخل واژن صورت گیرد.
• بیمار باید محل انجام سونوگرافی را تمیز نماید. چرا که داشتن موهای زائد باعث مزاحمت خواهد بود. به همین جهت نسبت به تراشیدن آن از روز قبل اقدام ورزد.
• اگر در موضع دارای زخم و یا خراشی هر چند جزئی هستید، باید تا زمان التیام صبر کرد. چرا که قرار دادن ژل بر روی آن باعث تحریک و سوزش و یا خارش خواهد شد.
• اگر در ماه های قبل جراحی هایی را اعمال نموده اید، حتما سونوگرافیست خود را در جریان قرار دهید.

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی های مختلف بدن

قبل از انجام برخی از انواع اسکن اولتراسوند، ممکن است از شما خواسته شود که دستورالعمل های خاصی را برای کمک به بهبود کیفیت تصاویر تولید شده دنبال کنید. برای رعایت آمادگی قبل از انجام سونوگرافی به عنوان مثال، ممکن است به شما توصیه شود:

• آب بنوشید و تا پس از انجام اسکن به توالت نروید – ممکن است قبل از سونو نوزاد متولد نشده یا ناحیه لگن شما لازم باشد.
• از خوردن یا آشامیدن چندین ساعت قبل از اسکن اجتناب کنید – ممکن است قبل از اسکن سیستم گوارش شما، از جمله کبد و کیسه صفرا، لازم باشد.
• بسته به ناحیه ای از بدن شما که معاینه می شود، ممکن است پزشک از شما بخواهد مقداری لباس را درآورید و لباس مخصوص بپوشید.
• اگر به آرامبخشی نیاز دارید که به آرامش شما کمک کند، این دارو از طریق یک لوله کوچک به پشت دست یا بازوی شما داده می شود.
• در برخی موارد، ممکن است قبل از اسکن، ماده بی ضرری به نام ماده کنتراست به شما تزریق شود. زیرا این کار می تواند تصاویر را شفاف تر کند.

نحوه انجام سونوگرافی

در طول سونوگرافی چه اتفاقی می افتد؟ اکثر اسکن های اولتراسوند یا همان سونوگرافی بین 15 تا 45 دقیقه طول می کشد. این آزمایش در یک کلینیک یا بخش رادیولوژی سونوگرافی بیمارستان توسط پزشک، رادیوگرافی یا سونوگرافیک انجام می شود. سونوگرافیست با کمک یک پروب امواج التراسوند را به عضو مورد نظر می رساند. بعد از بازگشت امواج می توان شکل، جریان خون و وجود توده یا اختلال در عضو را شناسایی کرد. معمولا از یک ژل برای برقراری ارتباط بهتر بین پروب با پوست بدن استفاده می شود که هیچ عارضه خطرناکی ندارد. باز هم تاکید می کنیم که سونوگرافی ها انواع مختلفی دارند. هر کدام نیازمند به یک آمادگی خاصی قبل از انجام سونوگرافی هستند. بنابراین برای رسیدن به نتیجه دقیق بپرسید که چه کارهایی را باید یا نباید انجام دهید.

انواع سونوگرافی

انواع مختلفی از اسکن سونوگرافی وجود دارد، بسته به اینکه کدام قسمت از بدن اسکن می شود و چرا.

3 نوع اصلی عبارتند از:

• اسکن سونوگرافی خارجی – پروب روی پوست حرکت می کند
• سونوگرافی داخلی – پروب در بدن قرار می گیرد
• اسکن اولتراسوند آندوسکوپی – پروب به یک لوله بلند، نازک و انعطاف پذیر (یک آندوسکوپ) متصل می شود و بیشتر به بدن منتقل می شود.

این تکنیک ها در زیر توضیح داده شده است.

تمام این سونوگرافی ها به آمادگی مختلفی قبل از انجام نیاز دارند. بنابراین قبل از مراجعه به سونوگرافی حتما بپرسید که چه بایدها و نبایدهایی را باید رعایت کنید.

چرا مادران باردار سونوگرافی انجام می دهند؟

• اطمینان از حاملگی سالم و طبیعی
• تعیین سن جنین و ضربان قلب
• بررسی اختلالات رشد جنین
• موقعیت جنین در رحم و یا حاملگی نابجا
• در صورت داشتن حاملگی های چند قلویی
• بررسی مایع آمنیوسنتز و لگن مادر
• آگاهی از داشتن مشکلات رحم، تخمدان و جفت

شایان ذکر است که بگوییم این تست ها را می توان با آزمایش خون نیز بررسی نمود و برای پیشگیری آن اقدامات لازم را به کار گرفت. اما در سه ماهه اول سونوگرافی برای مادران الزامی است و حتما باید آن را انجام دهند.

چه کسانی باید سونوگرافی nt  را انجام دهند؟

درسونوگرافی nt از هفته ای 11 تا 13 از این سونوگرافی جهت تشخیص سندروم داون استفاده می شود. اگر برای مادری سونوگرافی ان تی تجویز شود، خانم باردار تحت هیچ شرایطی نباید از خوراکی های شیرین همچون بستنی، شکلات و عسل استفاده کند.

این سونوگرافی را حتما مادران بالای 35 سال با سابقه تولد کودکان اختلالات ناهنجاری مادرزادی و ژنتیکی باید انجام دهند.

سونوگرافی nt  چگونه انجام می شود؟

برای آمادگی قبل از انجام سونوگرافی nt باید موارد زیر را رعایت کنید:

ابتدا مادران با مراجعه به مرکز سونوگرافی بر روی تختی قرار می گیرند، سپس پزشک از آنان می خواهد که به پهلو روی تخت دراز بکشند.

پزشک ژل را بر روی موضع قرار می دهد و با پروب اقدام به حرکت آن جهت نمایش دادن تصاویر برای بررسی جنین می کند.

اگر سونوگرافی از واژن باشد، پزشک با کمک پروب کوچک استریل شده به آرامی داخل واژن یا رکتوم منتقل می کند و تصاویر به یک مانیتور منتقل خواهد شد.

اگر بررسی از روی شکم سخت و مشکل باشد، بخصوص زمانی که رحم به پشت چسبیده باشد و مادر اضافه وزن داشته باشد، پزشک از روی واژینال اقدام به گرفتن تصاویر می نماید.

با سونوگرافی ان تی پزشک از بالای سر تا پایین ستون فقرات برای تعیین زمان  دقیق بارداری از آن استفاده می کند. گاهی عرض مایع پشت گردن جنین نیز مورد محاسبه نیز واقع می شود.

با سونوگرافی ان تی به راحتی دست و پای جنین روی صفحه مشاهده می شود. اگر جنین دارای اختلالی باشد همچون: نقص دیواره شکم و جمجمه در هفته های 18 تا 20 به خوبی قابل مشاهده در صفحه نمایشگر است و پزشک می تواند تمام این موارد را ثبت نماید.

اگر در سونوگرافی nt  مثانه و روده پر باشد، بسیار عالی است چرا که حرکات روده را از داخل لگن به شکم به راحتی نشان می دهد.

با تشکر مدیریت سایت دکتر مرتضی جورابیان در اهواز.