یکی از مهم ترین مسائل در دوران بارداری، انجام آزمایشات بارداری است که می تواند تاثیرات به سزایی در تعیین سلامت و یا وجود بیماری های جنین داشته باشد، البته در حالت کلی بیشتر نوزادان، سالم به دنیا می آیند؛ اما حدود ۳-۲ درصد نوزادان در هنگام تولد، دچار نقایص مادرزادی هستند که امکان تشخیص این بیماری و نواقص در دوران بارداری میسر است. یکی از شایع ترین بیماری های نوزادان سندرم داون (منگلیسم) است. نقایص لوله عصبی و سندرم تریزومی ۱۸ نیز حائز اهمیت می باشد. آزمایش های غربالگری دوران بارداری برای بررسی و تشخیص به موقع این ۳ بیماری انجام می شود که به بررسی وضعیت جنین در دوران بارداری می پردازد. در هر مرحله ای از بارداری و رشد جنین امکان درمان و سقط جنین وجود خواهد داشت که البته بهترین مزیت غربالگری بارداری جلوگیری از تولد نوزادان ناقص می باشد.
مهم ترین مساله برای کودکان مبتلا به سندرم عدم وجود سوابق خانوادگی در زوجین می باشد، در واقع این بیماری ها معمولاً در فرزندان خانواده هایی ایجاد می شوند که سابقه نقایص مادرزادی را ندارند و این مساله باعث می شود تا انجام آزمایشات غربالگری برای تمامی افراد لازم و ضروری باشد،
روش های انجام غربالگری دوران بارداری
به طور کلی آزمایش های غربالگری به دو صورت انجام می پذیرد که در ادامه در مورد هر کدام از آن ها صحبت خواهیم کرد:
غربالگری ۳ ماهه اول
غربالگری سه ماهه اول برای برررسی احتمال خطر سندرم داون وتریزومی ۱۸ است که بین هفته های ۱۳-۱۱ بارداری انجام داده می شود، این آزمایش شامل آزمایش خون و سونوگرافی است.
دراین آزمایش مقادیر ۲ نوع پروتئین وابسته به بارداری خاص در خون مادر اندازه گیری می شود.
اندازه گیری تجمع مایع پشت گردن جنین توسط سونوگرافی انجام می شود؛ تجمع این مایع پشت گردن جنین طبیعی است؛ اما وجود مشکل در آزمایش خون و یا افزایش میزان این مایع در گردن جنین می تواند بیانگر بیماری جنین باشد، در مواردی که تجمع مایع زیاد باشد می توان نتیجه گرفت که احتمالاً این چنین درخطر افزایش نقایص مادرزادی واختلالات کروموزومی (سندورم داون و تریزومی ۱۸) است.
در مواقعی که جواب هر دو آزمایش مشکوک و یا نگران کننده باشد، با انجام آزمایش های تشخیصی که توسط پزشک متخصص تجویز می شود، قطعیت این بیماری ها بررسی می شود. یکی از این آزمایش های تشخیص قطعی، نمونه گیری از پرزهای جفت است.
در صورتی که جواب آزمایشات طبیعی باشد، نشان دهنده خطر خاصی نیست و به مادر باردار پیشنهاد می شود که آزمایش های غربالگری ۳ ماهه دوم را انجام دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع سونوگرافی، رادیولوژی و مزایای این آزمایش ها می توانید از صحبت های دکتر مرتضی جورابیان در صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات دیدن کنید.
غربالگری ۳ ماهه دوم
غربالگری دوران بارداری که در سه ماهه دوم انجام می شود ، بین هفته های ۲۲-۴۱ بارداری انجام داده می شود و با انجام آزمایشات خون و سونوگرافی همراه خواهد بود.
آزمایشات خون در سه ماهه دوم چند نوع هستند که در نوع ۴ گانه آن، مقدار ۴ پروتئین به خصوص درخون اندازه گیری می شود. این مواد به طور طبیعی در خون مادر باردار وجود دارد. این آزمایش نوع ۳ گانه هم دارد که هزینه اش کمتر است.
همان طور که بیان شد با انجام سونوگرافی می توان ۳ بیماری سندرم داون، باز بودن لوله عصبی جنین وتریزومی ۱۸ را تشخیص داد که البته کمک بزرگی به جلوگیری از تولد نوزاد های ناقص می نماید. در بسیاری از موارد که تشخیص بیماری جنین درست باشد، باید آزمایش های تشخیص قطعی را هم انجام داد. مثلاً نمونه برداری از مایعی که جنین در آن شناور است. دراین نمونه برداری میزان هورمون ها و سلول های جنین، تحت بررسی کروموزومی قرار می گیرند.
مزایای غربالگری دوران بارداری
از جمله مزایای بارز غربالگری بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام آزمایشات غربالگری با آرامش مادر در طول دوران بارداری همراه است.
- پزشک ومادر از سلامت جنین مطمئن می شوند و در اولین برخورد با مشکلات اقدامات لازم انجام می شود.
- با انجام این آزمایش ها والدین از نوزادی که قرار است به زودی متولد شود اطلاعات روشن تری دارند و می توانند برای او تصمیم گیری وبرنامه ریزی بهتری داشته باشند.
- تشخیص زمان دقیق تولد نوزاد امکان پذیر می شود.
- مخاطرات احتمالی برای مادران باردار پیش بینی خواهد شد.
عوارض ناشی از انجام غربالگری بارداری
خطراتی که تست غربالگری های دوران بارداری ممکن است به همراه داشته باشد برای مادران نگران کننده است، اما توجه داشته باشید در صورتی که غربالکری های دروان بارداری در یک مرکز خوب انجام داده شود هیچ نوع خطر یا عوارضی را برای مادر و جنین به همراه نخواهد داشت همچنین امواجی که در سونوگرافی وجود دارد نیز به هیچ عنوان عوارض ندارد.
نکته: اگر عوارض این غربالگری به بدن هم وارد شود نمی توان گفت که همانند اختلالات ژنتیکی یا تیروزمی می تواند خطرناک باشد.
توجه داشته باشید که آزمایشات نمونه گیری از پرز جنین و آمینوسنتز عوارض خیلی کمی را به همراه خواهد داشت همچنین باید اشاره کرد که در آزمایشات نمونه برداری کویینی CVS احتمال پارگی کیسه آب، سقط جنین کمتر از 1 درصد می باشد.
انتخاب بهترین مرکز برای غربالگری
دوران بارداری یکی از حساس ترین قسمت های زندگی هر خانمی محسوب می شود که علاوه بر زیبایی و حس های خوشایندی که می تواند به همراه داشته باشد در مقابل نیز می تواند برای فرد استرس و اضطراب بسیار زیادی را به همراه داشته باشد که کاملا طبیعی است.
اما با توجه به این اضطراب و شیرینی انتخاب یک مرکز خوب برای سونوگرافی و غربالگری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است ولی پیدا کردن چنین مرکزی یک مقدار سخت است. چرا که می بایست حتما مرکزی را انتخاب کنید که دقت و کیفیت بالایی در جواب دهی آزمایش داشته باشند.
از همین رو اگر در اهواز زندگی می کنید می توانید برای انجام انواع سونوگرافی بارداری و غربالگری های دوران بارداری به این مرکز مراجعه کنید چرا که از بروز ترین دستگاه ها برای انجام سونوگرافی استفاده می کنند.
سوالات متداول
کلام آخر
در این نوشته در مورد غربالگری در دوران بارداری صحبت شده که انجام آن در طول دوران بارداری تضمین کننده سلامت مادر و جنین است توجه داشته باشید برای انجام غربالگری های دوران بارداری می بایست به بهترین سونوگرافی مراجعه کرد از همین رو سونوگرافی دکتر جورابیان جزء یکی از مراکز سونوگرافی خوب در اهواز به شمار می رود که از بروز ترین تجیهزات پزشکی استفاده می کند از همین رو برای تعیین وقت قبلی می توانید با شماره 06133337025 تماس بگیرید.
برای تشخیص بیماری های جنین چه غربالگری هایی نیاز است؟
برای تشخیص بیماری های جنین
طبق پروتکل کشوری
دو مرحله غربالگری انجام می شود
مرحله اول
غربالگری ۳ ماهه اول
که شامل سونوگرافی NT و انجام ازمایش خونی است
بر اساس این مرحله غربالگری اختلالات کروموزمی از جمله سندرم داون با دقت بالایی قابل تشخیص است
مرحله دوم غربالگری
در ۱۸ تا ۱۹ هفته حاملگی معمولا انجام
می شود
و تحت عنوان انومالی اسکن معروف است
و در این مرحله مشکلات ساختمانی جنین بررسی می شود شامل مغز قلب شکم و اندام ها و…